“Indian Ocean Dipole(IOD) – Positive ဖြစ်စဉ်” အားကောင်းလျက်ရှိခြင်းကြောင့် အနောက်-အနောက်မြောက်ဘက်မှ တိမ်တိုက်များဝင်ရောက်လာပြီး မြန်မာနိုင်ငံအထက်ပိုင်း(စစ်ကိုင်းတိုင်းမြောက်ပိုင်း)၊ ကချင်ပြည်နယ်၊ ရခိုင်ပြည်နယ်မြောက်ပိုင်း၊ ချင်းပြည်နယ်နဲ့ ရှမ်းပြည်နယ်မြောက်ပိုင်းဒေသအချို့မှာ မတ်လ ၁၈-၁၉ ရက်နေ့မှ မတ်လ ၂၄-၂၅ ရက်လောက်အထိ မိုးရွာပြီး နေရာကွက် မိုးကြီးနိုင်တယ်လို့ နိုင်ငံတကာမိုးလေ ဝသထုတ်ပြန်ချက်များကိုကိုးကားပြီး မိုးလေဝသခန့်မှန်းသူ ဦးဝင်းနိုင်က ပြောပါတယ်။
အဲ့ဒီထူးခြားတဲ့ မိုးလေဝသအခြေအနေကြောင့် မတ်လ ၁၉ ရက်မှ မတ်လ ၂၅ ရက်အတွင်း ကချင်ပြည်နယ်နဲ့ စစ်ကိုင်းတိုင်းမြောက်ပိုင်းဒေသအချို့မှာ လေပြင်းတိုက်ခတ်တာ၊ မိုးကြီးပြီး မိုးသီးကြွေတာနဲ့ ရေကြီးရေလျှံဖြစ်လာနိုင်မဲ့ သဘာဝဘေးအန္တရာယ်များကို ကြုံတွေ့ရနိုင်ပါတယ်လို့လည်း ဦးဝင်းနိုင်က ခန့်မှန်းထားပါတယ်။
ဒါနဲ့ပတ်သက်လို့ “Indian Ocean Dipole(IOD) ဖြစ်စဉ်က ဘယ်လိုပုံစံနဲ့ဖြစ်တာလဲ၊ ဒီဖြစ်စဉ်ကြောင့် အဓိက သက်ရောက်မှုတွေခံရနိုင်တာက ဘယ်ဒေသတွေဖြစ်မလဲဆိုတာတွေကို ဦးဝင်းနိုင်ထံ Green Way က ဆက်သွယ်မေးမြန်းထားတာကို ဖော်ပြပေးလိုက်ပါတယ်။
“Indian Ocean Dipole(IOD) ဖြစ်စဉ်အကြောင်း အရင်ရှင်းပြပေးပါဦး။
“ သူက အယ်နီညို၊ လာနီညာလိုပဲဖြစ်တဲ့ ရာသီဥတုပြောင်းလဲမှုဖြစ်စဉ်ပေါ့။ အယ်နီညို၊ လာနီညာကျတော့ သူ့ရဲ့ ဖြစ်စဉ်က ဘယ်အချိန်၊ ဘယ်လတွေမှာ အစွန်းရောက်တဲ့သက်ရောက်မှုတွေဖြစ်မယ်ဆိုတာ ပုံသေနီးပါးလောက် ကို မှတ်လို့ရတယ်။ Indian Dipole ကျတော့ အာရေဗျပင်လယ်ပေါ်မှာဖြစ်တဲ့ သဲကန္တာရကြီးပေါ်ကလာတဲ့ လေစီးကြောင်းတွေ၊ နောက်ပြီး ဟိမဝန္တာမှာဖြစ်တဲ့ လေအေးစီးကြောင်းတွေကြောင့်မို့လို့ လက်ဝဲရစ် လေစီးကြောင်းနဲ့ လက်ယာရစ်လေစီးကြောင်းဆိုပြီး နှစ်မျိုးဖြစ်တယ်။ လက်ဝဲရစ်ကိုတော့ Negative dipole လို့ခေါ်တယ်။ အခုဖြစ်နေတဲ့ လက်ယာရစ်လေစီးကြောင်းကိုတော့ Positive dipole လို့ခေါ်တယ်။ အဲ့တော့ အယ်နီညို၊ လာနီညာဖြစ်စဉ်နဲ့ Dipole ဖြစ်စဉ်နဲ့ မတူတဲ့အဓိကအချက်က သူက အယ်နီညို၊ လာနီညာ လိုမျိုး ဘယ်လ ဘယ်လတွေမှာ ရာသီဥတုပြောင်းလဲခြင်းဖြစ်မယ်ဆိုတဲ့ ပုံသေသတ်မှတ်ချက်ကာလမရှိဘူး။ သူက ဖြစ်ချင်တဲ့အချိန်ဖြစ်တယ်။ အခုဖြစ်တဲ့ဟာမျိုးပေါ့။ ပြီးခဲ့တဲ့လာနီညာလက်ကျန်နဲ့ Dipole ဖြစ်တဲ့ အချိန်နဲ့ သွားပြီးတိုက်ဆိုင်တဲ့အခါကျတော့ ပြီးခဲ့တဲ့ ၁၃ ရက်ကနေ ၁၅ ရက်နေ့အတွင်း တိမ်တွေ ရုတ်တရက်ဝင်လာပြီး တချို့နေရာတွေ မိုးကြီးတာတွေ၊ မိုးသီးကြွေတာတွေဖြစ်တယ်။ အဲ့ဒီပုံစံအတိုင်းပဲ ၁၈၊ ၁၉ ကနေ ၂၅ ရက်နေ့ လောက်အထိကို ဒီတစ်ခါတော့ အနောက်ဘက်ကပေါ့နော်။ အရှေ့ဘက်ကမဟုတ်တော့ဘူး။ အနောက်ဘက်က နေ လေအေးစီးကြောင်းတွေဝင်မယ်။ ပြီးတော့ Dipole က လေစီးကြောင်းအတိုင်းပဲ တိမ်တိုက်တွေဝင်ချလာ ပြီးတော့ မိုးကြီးတာ၊ မိုးသီးကြွေတာ၊ လေပြင်းတိုက်တာတွေဖြစ်မယ်။ သို့သော် ဒီတစ်ခေါက်ဖြစ်တာကတော့ အနောက်ခြမ်း။ ချင်းပြည်နယ်တို့၊ ရခိုင်ပြည်နယ်မြောက်ပိုင်းတို့၊ စစ်ကိုင်းတိုင်းအထက်ပိုင်းတို့၊ ကချင်ပြည်နယ်တို့ကို ဝင်မှာပေါ့”
ဆိုတော့ မိုးများတာ၊ လေပြင်းတာတွေက ဘယ်ဒေသတွေမှာ အဓိကဖြစ်မှာလဲ…
“ စစ်ကိုင်းတိုင်းအထက်ပိုင်း ခန္တီးရှိမယ်၊ ကချင်ပြည်နယ်ထဲမှာဆိုရင် တနိုင်းရဲ့အောက်ဘက် မြစ်ကြီးနားတို့ဘာတို့ ထိပေါ့နော်။ ကချင်ပြည်နယ်တစ်ခုလုံးလိုလိုပဲ။ သူက မိုးတော်တော်များမယ်။ ခန္တီးမှာလည်းများမယ်။ ချင်းပြည် နယ်နဲ့ ရခိုင်ပြည်နယ်မြောက်ပိုင်းမှာတော့ ဒီလောက်မများဘူး။ ဒါတောင်မှ ၅ ရက်ကနေ ၁၀ ရက်အတွင်း မိုးရေချိန်က ၁ လက်မ ကျော်ကျော်လောက်ရှိမယ်။ လေပြင်းမယ်။ ရှမ်းမြောက် လားရှိုးဝန်းကျင်လည်း အဖျားခတ်ရုံလောက်ရှိနိုင်တယ်။ အဲ့ဒါတော့ အခုတွေ့ရတဲ့အနေအထားအရ ခန့်မှန်းတာပေါ့”
မြန်မာနိုင်ငံ အောက်ပိုင်းဒေသတွေကော ပါလာနိုင်လား…
“ မပါဘူးဗျ။ ပါရင်တောင် တိမ်ဖုံးတာလောက်ပဲဖြစ်မယ်။ ဘာလို့လဲဆိုတော့ မြေပြန့်နဲ့အောက်ပိုင်းဒေသတွေမှာက အဓိက နေ့အပူချိန်တွေ တအားမြင့်လာမှာမို့။ နွေရာသီလည်းဝင်လာပြီဆိုတော့။ ဆိုတော့ အပူချိန်တအားမြင့်မှာ ဆိုတော့ Temperature (အပူချိန်) – Dew point(ငွေ့ရည်ဖွဲ့မှတ်) ခြားနားချက်က တအားကြီးကျယ်သွားပြီလေ။ အဲ့ဒီတော့ တိမ်တွေဖြစ်လာရင်တောင် မိုးတော့မရွာနိုင်ဘူး” ဆိုပြှီးဖြေကြားထားပါတယ်ရှင်…
“အစိမ်းရောင်လမ်းမှ ကူးယူဖော်ပြပါသည်”